Veel topeconomen zijn het er unaniem over eens dat betalingen idealiter digitaal worden. Het is veiliger, sneller en goedkoper. Toch daalt het gebruik van contant geld niet. Sterker nog: in België werd er nog nooit zoveel contant geld uit de geldautomaat gehaald.

Het gebruik van contant geld staat steeds vaker ter discussie. Het beheren van contant geld kost de Europeaan volgens Febelfin, de Belgische federatie van de financiële sector, jaarlijks ruim 130 euro. Peter Bovinger, Duits top econoom en zijn Amerikaanse collega Kenneth Rogoff pleitten eerder al voor het afschaffen van cash geld. Opmerkelijk is wel dat cashgebruik niet daalt. In België is het gebruik van cashgeld verdriedubbeld sinds de invoering van de Euro in 2002, meldt De Tijd.

Ook electronisch betalen groeit
Onze zuiderburen blijken niet meteen onder de indruk te zijn van een maatschappij zonder cashgeld. De Belgen haalden afgelopen jaar liefst 42 miljard euro af bij de geldautomaten, een stijging van 17 procent in vijf jaar tijd. Per Belg werd er gemiddeld 3.000 gepind. Dat het cashgebruik groeit, betekent niet dat elektronische betalingen het niet goed doen. In vijf jaar tijd steeg de totale waarde van kaartbetalingen met meer dan dertig procent tot 71,5 miljard in 2013.

Big Brother
Reden achter het groeiende gebruik van cashgeld is onder meer het lage vertrouwen in mobiele betaalsystemen. Niet iedereen is volledig overtuigd dat mobiel betalen honderd procent veilig is. Ook hebben gebruikers het gevoel dat ze steeds in het oog worden gehouden als ze hun aankopen met pinpas of mobiel betalen. Ze vrezen een soort van ‘Big Brother’ die steeds weet waar, wanneer en hoe je betaalt. Vooral bij smartphonegebruikers ligt dit vertrouwen laag, en niet alleen in België. Uit een recente rondvraag van YouGov bij Britse smartphonegebruikers blijkt dat acht op de tien bedenkingen hebben bij het betalen met de telefoon. Vooral de oudere generaties zijn niet meteen overtuigt. Jongeren staan daarentegen te trappelen om te betalen met hun mobiele apparaten. Ook zijn er duidelijke geografische verschillen. Zo zijn stadsmensen eerder geneigd om mobiel te betalen dan hun landelijke leeftijdsgenoten.

Europa
Ondanks dat het gebruik van cash toeneemt, blijven de Belgen nog steeds onder het gemiddelde cashgebruik in Europa. Uit cijfers van de ECB blijkt dat in België 54 procent van de aankopen met cashgeld worden gedaan, in Europa ligt dit nog op 60 procent. Er zijn ook erg veel verschillen tussen de verschillende lidstaten en hun cashgebruik. Onze Noorderburen uit Scandinavië zijn het grote voorbeeld als het om digitaal betalen gaat. Slechts een derde van alle betalingen gebeurt er nog met cashgeld. In Denemarken is het vanaf volgend jaar zelfs niet meer mogelijk om cash te betalen in kledingwinkels, restaurants en tankstations. Wie zijn de grootste crashbetalers van Europa? Dat zijn de Grieken. Hier wordt maarliefst 97 procent van de aankopen met cashgeld betaald.

Criminaliteit
Volgens Duits econoom Peter Bolfinger zal een afschaffing van contant geld de criminaliteit tegengaan en het rentebeleid efficiënter maken. Elke dag is er nog een overval bij winkeliers. Het weren van contant geld zou het veel veiliger maken voor de winkeliers zelf. Vooral het gebruik van grote biljetten, zoals die van vijfhonderd euro, vormen een groot probleem volgens Bolfinger. Deze worden voornamelijk gebruikt voor witwaspraktijken, geldsmokkel en drugshandel.

De Canadese Centrale Bank weerde eerder al het duizend-dollarbiljet op advies van de nationale misdaad- en corruptiebestrijding. Toen de Nederlandse minister van Financiën Jeroen Dijsselboem hiermee werd geconfronteerd in de Kamer, zag hij geen reden om Canada hierin te volgen. Volgens Dijsselbloem is deze discussie immers al gevoerd bij de invoering van de euro.

Laatste update: 4 juni 2015