DNB merkt op dat meer initiatieven van nieuwe financiële partijen leiden tot markttoetreding. Hiermee komt een einde aan de jarenlange periode waarin de financiële dienstverlening geen echte nieuwkomers kende.

Binnen de financiële sector was het voor nieuwe initiatiefnemers geruime tijd lastig om met nieuwe initiatieven toe te treden tot de markt. Dit lag volgens critici aan de hoge drempels die er voor toetreding bestaan, zoals bijvoorbeeld de strenge toetsing van een vergunningsaanvraag door De Nederlandsche Bank (DNB). Toch laat DNB weten dat er de afgelopen tijd meer nieuwe toetreders de markt hebben gehaald met innovatieve concepten. Zo zijn in 2014 vergunningen verleend aan zowel een bank als een verzekeraar die zijn opgericht door nieuwe, innovatieve marktpartijen.

Nieuwe toetreders
De financiële sector heeft een lange tijd geen nieuwe toetreders gekend. Volgens DNB is daar dit jaar verandering in gekomen, aangezien er in 2014 zowel aan banken als verzekeraars vergunningen zijn verleend aan instellingen met vernieuwende concepten, die zijn opgericht door partijen van buiten de sector. DNB is als prudentieel toezichthouder verantwoordelijk voor de toetsing en verlenging van deze vergunningen. De vergunningaanvragen waren vrijwel altijd afkomstig van bestaande banken en verzekeraars. Deze vergunningen waren veelal bedoeld voor bijvoorbeeld een herstructurering van deze bestaande instellingen. DNB heeft echter het afgelopen jaar weer nieuwe gesprekken gevoerd over de oprichting van instellingen met nieuwe concepten. De innovatieve aanpak van deze nieuwe concepten, schuilt onder meer in de wijze van financiering. Deze financiering kenmerkt zich bijvoorbeeld door inleg van leden, digitale communicatie of een maximaal gebruik van smartphones. DNB is daarnaast in gesprek met initiatiefnemers die de kredietverlening aan het mkb willen stimuleren door middel van bijvoorbeeld crowdfunding of kredietunies. De gesprekken met deze initiatiefnemers gaan vooral over hoe zij hun activiteiten kunnen ontplooien binnen de bestaande wet- en regelgeving.

Wetswijzigingen
De financiële omgeving is door een aantal wetswijzigingen anders gestructureerd dan een paar jaar geleden. Ook deze veranderende omgeving droeg eraan bij bij dat er meer vergunningen konden worden verleend vanuit het DNB. Zo heeft één wetswijziging in 2011 geleid tot de introductie van de eerste premiepensioeninstelling (PPI), een instellingsvorm voor het opbouwen van pensioen met premieregeling. Sindsdien zijn er vergunningen verleend aan twaalf andere PPI’s. Daarnaast verschijnt er binnenkort een wetsvoorstel voor het zogeheten algemeen pensioenfonds (APF), een fonds dat verschillende pensioenenregelingen financieel gescheiden kan uitvoeren. Ook voor deze APF’s lijkt er ruime belangstelling te ontstaan. DNB is reeds in gesprek met potentiële aanvragers.

Betalingsverkeer
Ook op het gebied van betalingsverkeer zijn er door een reeks wetswijzigingen vergunningen verleend aan meerdere instellingen. Zo zijn er in 2009 twaalf vergunningen verleend aan nieuwe betaaldienstverleners, partijen die zorg dragen voor transacties in het betalingsverkeer. Daarnaast kregen 59 partijen een inschrijving als vrijgestelde dienstverlener. Alle instellingen die onderdeel uitmaken van het betalingsverkeer, de zogeheten afwikkelondernemingen, hebben sinds dit jaar ook vergunningsplicht. Van deze partijen lopen er bij DNB momenteel twee vergunningaanvragen.

Afwijzingen
Binnen de financiële sector is er niet bij alle soorten instellingen een groei te ontdekken van nieuwe vormen en initiatieven. Met name trustkantoren nemen sterk in groei af terwijl er nog wel nieuwe aanvragen worden gedaan. Het feit dat deze initiatiefnemers geen vergunning krijgen, kan verklaard worden door de geschiktheidstoets die op basis van de Beleidsregel Geschiktheid aangescherpt is. Door deze aanscherping ligt er een sterkere focus op de beoordeling van het businessplan in de vergunningaanvraag.  

Vergunningverlening
Volgens DNB zijn innovatie, diversiteit en nieuwe instellingen belangrijk voor een gezonde en stabiele sector. Dat neemt echter niet weg dat DNB streng is met de toetsing van een vergunningsaanvraag. Beoordeeld moet worden of een nieuwe instelling levensvatbaar genoeg is. Daarbij wordt gelet op de vraag of de nieuwe instelling voldoet aan de eisen voor kapitaal en voor de geschiktheid en betrouwbaarheid van de bestuurders. Hiermee wordt volgens het DNB voorkomen dat een nieuwe bank of verzekeraar op den duur niet meer aan haar toezeggingen tegenover de rekening- of polishouder kan voldoen. Een vergunningaanvraag is dan ook een zorgvuldig proces waarin gesprekken worden gevoerd en – vaak al voor de aanvraag is ingediend – vele stukken worden opgevraagd en beoordeeld. Zo wordt onder andere om een plan gevraagd voor als het mis dreigt te gaan met de instelling. Hierin dient de aanvrager aan DNB uit te leggen hoe de instelling met zo min mogelijk schade ontmanteld kan worden.  Vanaf 1 januari 2015 kan DNB gerichte eisen stellen aan de afwikkelbaarheid van zowel nieuwe als oude banken.