”De financiële wereld heeft een te dominante maatschappelijke positie ingenomen”
— 28 november 2014Financiële innovaties uiten zich vaak in technische vormen. Een nieuwe functie in een betaalapp, een bitcoin-pinautomaat of contactloos betalen. Maar naast al deze fysieke uitingen is ook de manier van denken over finance aan het vernieuwen. Een van de personen die deze gedachtegang verspreidt tijdens zijn lezingen is Tony Bosma.
Tony is medeoprichter van Extend Limits. Een platform gericht op trendwatching dat al 10 jaar actief is. Dankzij zijn visie en manier van spreken is hij meerdere malen genomineerd voor Trendwatcher of the Year waaronder in de categorie technologie. Ook levert Tony een belangrijke bijdrage aan de Trendrede, een tegenhanger van de troonrede die dient als belangrijk visiedocument voor de politiek en verschillende organisaties. FinanceInnovation legde Tony drie vragen voor over zijn visie op innovaties binnen de financiële wereld.
Wat is de grootste innovatie in finance geweest de afgelopen jaren?
”Alhoewel er mooie ontwikkelingen zijn zoals algoritmes die mensen van financieel advies voorzien of die slim je geld beheren, zijn ook nieuwe waardesystemen op dit moment erg interessant. Toch is de grootste innovatie van de afgelopen jaren naar mijn mening niet technisch maar bevindt zich meer in cultuur en mindset. Zowel bij financiële organisaties als bij consumenten. Want ook de consument zelf speelt een belangrijke rol hierin. De financiële wereld heeft een te dominante maatschappelijke positie ingenomen. De sector is te veel leidend geworden en te weinig faciliterend. Dit bewustzijn sijpelt langzaam door binnen financiële organisaties. Ook al kunnen we nu discussiëren of er daadwerkelijk voldoende is veranderd binnen de sector toch zie ik wel veel meer bereidheid dan ooit tot anders doen en denken. Dat is volgens mij de mooiste stap voorwaarts die de sector heeft kunnen maken en te danken aan de moeizame jaren. Hiervan denk ik trouwens dat we pas aan het begin staan. Op veel gebieden zijn de ogen geopend en is de wil er. Dat moet de sector nu vasthouden en niet terugvallen in oud aangeleerd gedrag en achterhaalde aannames. Dat is de grootste uitdaging van nu. Maar als innovatie wil ik dus vooral een ander bewustzijn benoemen. Technologie faciliteert hierbinnen.”
Waar schort het nog het meest aan in de financiële wereld?
”Financiële dienstverlening heeft teveel complexiteit toegevoegd aan haar producten en diensten. Dit vaak om er bestaansrecht aan te ontlenen. Ook zijn regels en procedures te veel leidend geworden. Hierdoor is flexibilisering en klanthandelen ver achterwege gebleven. Daarnaast is de maatschappelijke verbinding van de financiële sector nog altijd te beperkt en niet oprecht. De rol van financiën moet die van het wegnemen van verschillen zijn en het faciliteren van kansen. Dat is in essentie het doel van geld. Dit ideaalbeeld van de financiële sector lijkt ver weg maar is binnen handbereik. Het vergt wel een verdere fundamentele omslag in mindset en functioneren van financiële instellingen. Maar het gaat verder. We moeten af van hoe we naar geluk, groei en winst kijken en hoe we dit via achterhaalde economische modellen in kaart brengen. Ze zijn niet meer van deze tijd en economen denken nog teveel vanuit de oude aangeleerde aannames. We lijken weer groei te willen nastreven ten kostte van alles. Dit in een tijdsgeest waarin we als samenleving juist meer op zoek gaan naar betekenis en organisaties die daadwerkelijke waarde toevoegen. Dat gaat verder dan economische waarde. We zouden groei ook moeten ecologiseren. Met andere woorden: maak het winstgevend voor organisaties om bij te dragen aan de samenleving en verliesgevend om alleen maar te onttrekken. In de financiële wereld schort het nog erg aan een radicale andere lange termijn visie. Aan lef en kunde om te breken met de bestaande aannames.”
Op welke innovatie zit u met smart te wachten? Wat is uw eigen rol hierin?
”Ik zit dus met name te wachten op innovatie, niet vanuit een technisch perspectief, maar juist in systemen en structuren. Teveel kijken we naar oplossingen vanuit de techniek. Ik denk dat de echte innovatie niet in de techniek zit maar in het fundamenteel vernieuwen van systemen en structuren. De grootste revolutie die nu moet plaatsvinden is in de hoofden van mensen en onze bestuurders en de vertaling hiervan naar een nieuwe rol en maatschappelijke plaats van de financiële wereld in de maatschappij. Hiervoor zijn meer mensen die vanuit lef en visie daadwerkelijk voorsorteren op een nieuwe wereld die we gezamenlijk bouwen. Mijn rol als futurist is om onder andere maatschappelijke, technologische en economische ontwikkelingen te spotten en te vertalen. Ik doe veel voor financiële instellingen en overheden tot op Europees niveau en wil hierbij continu aan bewustzijn werken en anders denken. We leven in een wereld vol kansen die we kunnen pakken als we met een frisse blik hedendaagse uitdagingen benaderen. Daar speel ik een rol in.”